Сказы з рознымі відамі сувязі, знакі прыпынку

Мэта: адрозніваць складаныя сказы з рознымі відамі сувязі частак ад іншых тыпаў складаных сказаў, вызначаць межы і сродкі сувязі прэдыкатыўных частак; будаваць схемы складаных сказаў з рознымі відамі сувязі частак; 2) садзейнічаць фарміраванню навыкаў аналітычнага мыслення, самастойнай працы; 3) спрыяць выхаванню пачуцця адказнасці за свой выбар, ствараць сітуацыі для выхавання культуры індывідуальнай і калектыўнай вучэбнай дзейнасці, падрыхтоўвацца да здачы ЦТ па беларускай мове.

Паўтарэнне!

1. 
   Адзначце дзеясловы, якія не маюць форм цяперашняга часу
   

1.прыехаў	6.дзьмуць
2.радаваўся	7.вярнуцца
3.уяўляць	8.ашчаслівіць
4.адкусіць	9.рассыпаць
5.заплываць	10. прыбегчы

1. плесці	6. гаварыць
2. стамляцца	7. гнуць
3. глядзець	8. згаджацца
4. браць	9. жаць
5. рэзаць	10. любіць

1. звараны суп	6. пажоўклыя кветкі
2. ацалелыя палеткі	7. адчыненая фортка
3. прышыты гузік	8. прыціхлая зямля
4. разбітае акно	9. вывучаны верш
5. засеянае поле	10. апрануты чалавек

1. рад бачыць _	6. не пазнаю _
2. аказаў паслугу _	7. зайду да _
3. звярнуўся з просьбай да _	8. абавязкова дапамагу _
4. я аддзячу _	9. пасяджу каля _
5. скажу шчыра _	10. няма сакрэтаў ад _

1. Даў слова _

Не пахваліш сам _

Не пазнаў сам _

Часта забываючыся пра _

Усміхаецца сама _

Аблюбавала жыллё для _

Сабака нікога да _ не падпускаў

Уладкуецца само па _

1. цяляты	5. коні
2. дзяўчаты	6. гусі
3. браты	7. крэслы
4. тэлефоны	8. акуляры

ТЫ – творны (табой)

Я –давальны (мне)

МЫ—месны (намі)

ВЫ –давальны, творны (вам, вамі)

Яны – родны, творны (імі, іх)

2. Вызначэнне тэмы і мэты ўрока

- Што азначае тэрмін – сказы з рознымі відамі сувязі?

- Якія віды сувязі паміж часткамі вы ведаеце?

- Якія віды сувязі могуць спалучацца паміж часткамі?

- Ад чаго залежаць знакі прыпнку ў такіх сказах?

Аналіз правіла

• 
  Работа са сказамі.
  

[     ] і [     ]. (складаназлучаны сказ)

[    …, (што … ), …     ] (складаназалежны)

[     ] - [     ] (бяззлучнікавы)

4. 
   І бацька моўкне і чакае, што скажа дзядзька або маці, і ціха стала ўраз у хаце: чутно, як муха пралятае. (сказ з рознымі відамі сувязі)
   
5. 
   [     ], ( што … ), і [     ]: [     ] ,( як …).
   

• 
  1-2 часткі – падпарадкавальная сувязь;
  
• 
  3-4 часткі – бяззлучнікавая;
  
• 
  4-5 часткі – падпарадкавальная.
  

1. 
   У яго так балела галава і гарэлі вочы, што сон не праходзіў.
   
2. 
   Можна было падумаць: зямля варушыцца і моцна ўздыхае ад зімовага сну прырода.
   
3. 
   Пот заліваў вочы, але, каб не выдаць сваёй слабасці, хлопец не кідаў вёслаў.
   
4. 
   Дожджык быў малы і рэдкі, але калі парывамі налятаў вецер, то невялікія і рэдкія кроплі секлі твар.
   

Заданне. Спісаць, паставіць прапушчаныя знакі прыпынку, пабудаваць схемы сказаў.

1. 
   Фурманка пайшла спакайней і Ляўчук усеўся трошкі зручней пасунуўся каб не навальвацца на нерухомае сцягно дэсантніка.
   
2. 
   Не раз было з далёкай далі к сваёй вярталіся зямлі яны каго ўжо не чакалі па кім і слёзы пралілі.
   
3. 
   Раптам за акном пачуўся шум залапаталі крылы і нехта мякка бумкнуў кіпцюрамі па падаконніку.
   

1. 
   Шмат не трэба пісьменніку для шчасця але яму неабходна каб яго пачуў яго народ і мусіць найбольшай карай для паэта з’яўляецца немата на якую ён бывае несправядліва асуджаны.
   
2. 
   Вечары росныя ночы светлыя а ранкі срэбныя ад расы.
   
3. 
   Па другі бок пясчанага шляху які вядзе ў пабудаваную перасяленцамі вёску Макаў зусім іншае царства высіццца шуміць гай паблісквае зарослае рудой асакой балотца гамоняць з воблакамі вечныя сосны.