Дзяржаўная ўстанова адукацыі “Забалацкі вучэбна-педагагічны комплекс дзіцячы сад-сярэдняя школа Любанскага раёна”

“Забалацкі вучэбна-педагагічны комплекс дзіцячы сад-сярэдняя школа Любанскага раёна”

“Грамадзянска-патрыятычнае выхаванне вучняў на аснове этнакультурных традыцый і краязнаўства ў сістэме выхаваўчай дзейнасці ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі»

Дзяржаўная ўстанова адукацыі “Забалацкі вучэбна-педагагічны комплекс дзіцячы сад-сярэдняя школа Любанскага раёна” ў напрамку грамадзянска-патрыятычнага выхавання рэалізуе педагагічны праект “Грамадзянска-патрыятычнае выхаванне вучняў на аснове этнакультурных традыцый і краязнаўства ў сістэме выхаваўчай дзейнасці ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі”.

грамадзянска-патрыятычнае выхаванне вучняў праз фарміраванне этнакультурных і краязнаўчых кампетэнцый

• 
  абудзіць цікавасць да гісторыі сваёй сям’і, умацаваць духоўныя і культурныя каштоўнасці;
  
• 
  развіць агульначалавечыя маральна-эстэтычныя каштоўнасці, уяўленні аб дабрыні, прыгажосці, мужнасці, працавітасці, адданасці Радзіме і свайму народу сродкамі вуснай народнай творчасці;
  
• 
  садзейнічаць развіццю цікавасці да традыцый і культуры Бацькаўшчыны, да яе сучаснага жыцця праз знаёмства з дэкаратыўна-прыкладнымі відамі мастацтва;
  
• 
  садзейнічаць нацыянальна-культурнай ідэнтычнасці і павышэнню міжкультурнай талерантнасці праз вывучэнне народных традыцый, святаў, абрадаў;
  
• 
  фарміраваць грамадзянскую пазіцыю вучняў, жаданне стаць неабходнымі сваёй краіне.
  

Праект разлічаны на тры гады: з 15 жніўня 2013 года па 15 чэрвеня 2016 года.

Першы этап – арганізацыйна-аналітычны – праходзіў з 15 жніўня 2013 года па 31 кастрычніка 2013 года. За гэты перыяд былі вызначаны ўмовы і механізмы ўкаранення педагагічнага праекта ва ўмовах выхаваўчай сістэмы ўстановы адукацыі, вызначаны склад удзельнікаў, форм і метадаў рэалізацыі праекта.

Другі этап – практычны – пачаўся 1 лістапада 2013 года і будзе ажыццяўляцца да 15 мая 2016 года. Мэта на 2015/2016 навучальны год: рэалізацыя выхаваўчых мерапрыемстваў краязнаўчага накірунку. Задачы: садзейнічаць нацыянальна-культурнай ідэнтычнасці і павышэнню міжкультурнай талерантнасці праз вывучэнне і пражыванне народных традыцый, святаў, абрадаў.

У верасні 2015/2016 навучальнога года ў рамках арганізацыйна-педагагічнага і ўпраўленчага забеспячэння была праведзена карэкцыя праграмы і каляндарнага плана рэалізацыі праекта на 2015/2016 навучальны год, уключаны мерапрыемствы праекта ў гадавы план работы ўстановы адукацыі, актывізавана дзейнасць творчай групы педагогаў і вучняў па рэалізацыі праекта, афармлены загад аб арганізацыі дзейнасці ўдзельнікаў праекта.

З мэтай метадычнага і інфармацыйнага забеспячэння праведзена метадычнае аб’яднанне класных кіраўнікоў па тэме “Міжкультурная талерантнасць і народныя традыцыі, святы, абрады беларусаў” (пратакол № 2 ад 15.10.2015), у ходзе якога разгледжаны наступныя пытанні: “Фарміраванне і ўмацаванне міжкультурнай талернтнасці ў класным калектыве”, “Работа класнага кіраўніка па фарміраванні міжкультурнай талерантнасці вучняў праз арганізацыю народных святаў, вывучэнне традыцый і абрадаў”, “Педагагічныя і выхаваўчыя магчымасці ўстановы адукацыі ў фарміраванні міжкультурнай талерантнасці вучняў”.

16 лістапада 2015 года ў рамках педпраекта прайшло свята “Багач”, у якім прынялі ўдзел педагогі ўстановы, выхаванцы дашкольнай групы і вучні 1-5 класаў. Мерапрыемства прадстаўляла сабой цэласнае тэатралізаванае прадстаўленне, якому папярэднічала працяглая падрыхтоўчая работа (выраб касцюмаў, стварэнне імправізаванага вясковага пакоя, развучванне песень, гульняў, танцаў, адпрацоўка роляў і інш.) Падчас правядення мерапрыемства навучэнцы даведаліся, што Багач, Багатнік, Багатуха – старажытнае народнае свята, якое сяляне шчодра і весела адзначалі ў той час, калі ўсё з поля было звезена ў гумны і захоўвалася ў скрынях. Сімвалам свята з’яўлялася рэшатца жыта з устаўленай у яго васковай свечкай – багачом. Жыта было з першага зажынкавага снапа. З такім багачом абыходзілі ўсіх вяскоўцаў, якія, у саю чаргу, шчодра частавалі гасцей. Пасля абходу багач ставілі ў хаце аднаго з паважаных гаспадароў і пакідалі да новага жніва. Паводле павер’я, багач павінен быў не толькі захавацца, але і забяспечыць дому здароўе ды багацце.

Ідэя прадстаўлення заключалася ў тым, каб пазнаёміць гледачоў з беларускімі народнай традыцыяй падчас свята Багач. Дзеці з задавальненнем выконвалі свае ролі, спявалі, танцавалі, чыталі на памяць, адгадвалі загадкі, спаборнічалі ў народных гульнях. Удзельнікі тэатралізаванага свята папоўнілі свае веды прымаўкамі і прыказкамі. Парадавала вока прысутных і афармленне памяшкання, у якім адбывалася мерапрыемства.

Знаёмства вучняў і выхаванцаў установы з беларускімі народнымі святамі выклікае значную цікавасць да традыцый народнага календара і дае магчымасць паглыбляць веды аб этнаграфічнай культуры беларусаў.

18 снежня 2015 года ва ўстанове адукацыі ладзіўся фестываль народнай песні і танца “Сузор’еў карагод”. У мерапрыемстве прынялі ўдзел вучні 1-11 класаў, якія сваімі творчымі нумарамі сцвердзілі, что беларускі музычны фальклор – важная частка духоўнай культуры нашага народа. Песні і танцы, прадстаўленныя на фестывалі, яшчэ раз даказалі, что беларускі фальклор надзвычай добра захаваўся не толькі ў памяці беларусаў, але і зараз знаходзіцца ў актыўным бытаванні.

Кожны год ў школе праводзіцца вывучэнне ўзроўню выхаванасці вучняў. Распрацаваная ўнутрышкольная сістэма маніторынгу якасці выхавання, устаноўлены парадак і графік маніторынгавых даследаванняў дазваляюць класным кіраўнікам весці пастаянны ўлік, аналіз узроўню выхаванасці вучняў класа, адсочваць дынаміку развіцця асобы кожнага вучня. Вынікі маніторынгу выхаванасці вучняў у 2013/2014, 2014/2015 навучальных гадах адлюстраваны ў табліцы 2, 3 (жырным шрыфтам пазначаны класы, якія з’яўляюцца ўдзельнікамі педагагічнага праекта), параўнальны аналіз за апошнія два гады – табліца 4.

Табліца 2

Табліца 3

Табліца 3

Разнастайнасць прымяняемых форм і метадаў грамадзянска-патрыятычнага выхавання, зацікаўленасць дзяцей і педагогаў, сумеснае пражыванне народных традыцый, святаў, абрадаў садзейнічаюць разуменню вучнямі нацыянальна-культурнай ідэнтычнасці і павышэнню іх міжкультурнай талерантнасці.