2. План лекцый Лекцыя Гісторыя беларускай літаратурнай мовы як асобная лінгвістычная дысцыпліна

1. 
   Прадмет і задачы курса.
   
2. 
   Паняцце літаратурнай мовы. Дыферэнцыяльныя прыкметы літаратурнай мовы.
   
3. 
   Гістарычная зменлівасць зместу паняцця літаратурная мова ў розныя перыяды развіцця грамадства. Гістарычнасць моўнай нормы.
   
4. 
   Крыніцы вывучэння гісторыі літаратурнай мовы (праблемы: 1) выяўлення і ўліку помнікаў беларускага пісьменства; 2) адрознення літаратурных помнікаў ад нелітаратурных; 3) размежавання беларускіх і ўкраінскіх помнікаў старажытнага пісьменства).
   

1. 
   Аснова перыядызацыі.
   
2. 
   Узнікненне пісьменства як перадумова фарміравання літаратурнай мовы.
   
3. 
   Асноўныя перыяды і этапы гісторыі беларускай літаратурнай мовы.
   
4. 
   Спрэчныя пытанні перыядызацыі гісторыі беларускай літаратурнай мовы ў лінгвістычных даследаваннях.
   

1. 
   Праблема паходжання літаратурнай мовы ўсходніх славян.
   
2. 
   Моўная сітуацыя ў Кіеўскай Русі ў асвятленні даследчыкаў.
   
3. 
   Тыпы (стылістычныя разнавіднасці) усходнеславянскай літаратурнай мовы.
   
4. 
   Царкоўна-кніжны (кніжнаславянскі) тып.
   
5. 
   Народна-літаратурны (свецка-мастацкі) тып.
   
6. 
   Дзелавы тып.
   

1. 
   Канцэпцыі этнагенезу беларусаў, якія ўзніклі ў 19 ст.
   
2. 
   Канцэпцыі 20 ст.: іх сутнасць, крытыка апанентаў.
   
3. 
   Гіпотэзы фарміравання беларускай літаратурнай мовы.
   

1. 
   Фактары, што абумовілі статус старабеларускай літаратурнай мовы ў ВКЛ.
   
2. 
   Моўная сітуацыя ў ВКЛ.
   
3. 
   Адрозненне дзелавога пісьменства XIV ст. ад дзелавых пісьмовых помнікаў папярэдняга перыяду.
   
4. 
   Моўныя асаблівасці грамат.
   

1. 
   Найбольш важныя ўзоры старабеларускага канцылярска- юрыдычнага пісьменства.
   
2. 
   Фанетызацыя правапісу як праяўленне блізкасці да тагачаснай жывой беларускай мовы.
   
3. 
   Граматычны лад юрыдычных помнікаў.
   
4. 
   Асаблівасці лексічнага матэрыялу.
   
5. 
   Значэнне канцылярска-юрыдычнага пісьменства для развіцця старабеларускай літаратурнай мовы.
   
6. 
   Паняцце дэмакратызацыі мовы.
   

1. 
   Час узнікнення летапісання на беларускіх землях.
   
2. 
   Класіфікацыя летапісаў, што бытавалі на беларускай тэрыторыі.
   
3. 
   Асасблівасці мовы кароткай і поўнай рэдакцый агульнадзяржаўных летапісаў.
   
4. 
   Моўныя асаблівасці Баркулабаўскага летапісу.
   

1. 
   Агульнасць моўных сродкаў “Гістарычных запісак” з дзелавымі тэкстамі 16-17 стст.
   
2. 
   Фактары, якія абумовілі адсутнасць царкоўнаславянізмаў у тэксце твора.
   
3. 
   Сітуацыйны характар выкарыстання паланізмаў.
   
4. 
   “Гістарычныя запіскі” як люстэрка тагачаснай моўнай сітуацыі.
   

1. 
   Жанравая разнастайнасць свецка-мастацкага пісьменства.
   
2. 
   Моўныя асаблівасці перакладных аповесцей на прыкладзе “Александрыі”.
   
3. 
   Адметнае месца ў гісторыі БЛМ “Ліста да Абуховіча”.
   
4. 
   Параўнальная характарыстыка вершаваных твораў Ф.Скарыны, Сімяона Полацкага і А.Рымшы.
   

1. 
   Фактары, што спрыялі ўзнікненню рэлігійнай літаратуры на беларускай мове.
   
2. 
   Першыя пераклады на беларускую мову рэлігійных твораў.
   
3. 
   Мова выданняў Ф.Скарыны.
   

б) моўная аснова выданняў Скарыны ў ацэнках даследчыкаў.

4. Мова “Катэхізіса” Сымона Буднага.

5. Перакладчыцкая дзейнасць Васіля Цяпінскага.

1. 
   Месца беларускага пісьменства 18 ст. у гісторыі беларускай літаратурнай мовы.
   
2. 
   Моўныя асаблівасці драматычных твораў 18 ст.
   
3. 
   Гістарычныя ўмовы пачатковага этапа фарміравання новай беларускай літаратурнай мовы.
   
4. 
   Фактары, якія ўскладнялі фарміраванне НБЛМ:
   

б) фактары лінгвістычнага характару.

5. 
   Сферы выкарыстання, жанрава-стылявыя асаблівасці новай беларускай літаратурнай мовы ў адрозненне ад старабеларускай.
   

1. 
   Жанравая абмежаванасць беларускага пісьменства 19 ст. і яе прычыны.
   
2. 
   Арфаграфічныя і марфалагічныя асаблівасці розных выданняў вершаваных паэм “Тарас на Парнасе” і “Энеіда навыварат”.
   
3. 
   Лексічныя асаблівасці паэм.
   
4. 
   Вобразна-выяўленчыя сродкі.
   
5. 
   Мова беларускай публіцыстыкі другой палавіны 19 ст.
   

1. 
   Складванне больш спрыяльных умоў для функцыянавання БЛМ.
   
2. 
   Грамадская роля і сферы выкарыстання БЛМ у пачатку 20 ст.
   
3. 
   Жанрава-стылявая дыферэнцыяцыя БЛМ.
   
4. 
   Роля нашаніўскага перыяду ў гісторыі БЛМ.
   

1. Значэнне палітыкі беларусізацыі ў гісторыі беларускай літаратурнай мовы.

2. Функцыянаванне БЛМ у 30-80-я гг. 20 ст.

3. Моўныя асаблівасці публіцыстычнага стылю БЛМ:

а) арыентацыя на лінгвістычныя сродкі мастацкай літаратуры на пачатковым этапе фарміравання;

б) ужыванне сацыяльна-ацэначнай лексікі для рэалізацыі агітацыйна-прапагандысцкай функцыі публіцыстыкі;

1. 
   Стварэнне навуковых тэкстаў на аснове вопыту мастацкай літаратуры на пачатковым этапе.
   
2. 
   Закладванне асноў беларускай навуковай тэрміналогіі ў 20-я гады 20 ст.
   
3. 
   Выкарыстанне БЛМ у сферы адукацыі.
   
4. 
   Выкарыстанне БЛМ у сферы навукі.
   

1. 
   Перавод справаводства на беларускую мову ў 20-я гады 20 ст. як рэалізацыя палітыкі беларусізацыі.
   
2. 
   Першыя дапаможнікі па вядзенні справаводства на беларускай мове.
   
3. 
   Двухмоўнасць у сферы афіцыйна-справавых зносін пасляваеннага перыяду.
   
4. 
   Дапаможнікі па справаводстве 1990-х гадоў 20 ст.